Çoğumuz her sabah ve her akşam işe gidip gelirken yolda en az yarım saat geçiriyoruz, hatta bazen çok daha fazlasını… Bu yüzden yollar, otoyollar ve diğer karayolları hayatımızın önemli bir parçasını teşkil ediyor. O zaman biraz gözümüze hitap etseler hiç de fena olmaz diye düşünüyor olabilirsiniz, ancak otoyol ve yol peyzajı, estetikten biraz daha fazlasını içerir.
Peyzaj mimarları tarafından tasarlanan ve peyzaj projelerine uygun olarak hayata geçirilen yol ve otoyol peyzaj projeleri, karbon salınımını emerek ve gürültü kirliliğini azaltarak çevreye doğrudan katkıda bulunur. Bunua ilave olarak, doğal çim çayır ve kır çiçeklerinden oluşan yeşil alanlar ve bölgeye özgü bitkiler, hem ruh sağlığımız üzerinde olumlu etki yaratır hem de sürüş güvenliğine katkıda bulunur.
Öyleyse yazımıza başlayalım.
Otoyol Peyzajı Nedir?
Peyzaj mimarları tarafından tasarlanan otoyol peyzaj uygulama projelerine uygun olarak, otoyol kenarlarına, orta refüjlere, kavşaklara, otoyol hizmet tesislerine bitkisel toprak sererek ağaç ve çalılar dikmek, hydroseeding ve hydromulching gibi çim , çayır ve kır çiçeği ekim yöntemlerini uygulamak, toprağın su tutma kapasitesini artırarak toprak erozyonunun önüne geçmek, otoyol kenarlarındaki şevlerin stabilizasyonunu sağlamak, otoyol yapımı sırasında açılan taş ocakları, depolama sahaları gibi alanlarda doğa onarımı yaparak otoyol inşaatının doğa ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini azaltan peyzaj onarım çalışmaları yapmak gibi uygulamaların hepsi otoyol peyzajının kapsamına girer.
Otoyol Peyzajı Neden Önemlidir?
Otoyol kenarlarına ağaç ve çalılar dikmek , hydroseeding ve hydromulching gibi yöntemlerle bölgenin iklim ve ekolojik koşullarına uygun çim, çayır ve kır çiçeği gibi tohumlama uygulamak, toprağın su tutma kapasitesini artırarak toprak erozyonunun ve sel baskınlarının önüne geçebilir. Bu da su kaynaklarına dip tortusu ve toksinlerin karışmasını engeller. Ayrıca, kar ve rüzgar perdesi oluşturarak kışın karın, rüzgârın da etkisiyle trafiğin olumsuz etkilenmesini önler.
Yol kenarlarında yerel ve tercihen bölgeye özgü bitkiler kullanmak, aynı zamanda peyzajın ziyaretçilerinize neler sunabileceğini de göstererek, kendi başına turist çeken bir özellik haline bile gelebilir. Dahası, iyi tasarlanmış bir yol kenarı peyzajı, ülkede sağlıklı ve sürdürülebilir bir ekonominin yansıması olarak bile kabul edilebilir. Otoyol peyzaj uygulamaları otoyol inşaatının doğaya verdiği zararları telafi ederek olumsuz etkilenen doğal yapıyı onarır.
Yol kenarı peyzajının faydaları bununla da bitmez. Yoğun bitkisel örtü , karbon salınımını ve trafiğin yarattığı gürültü kirliliğini ciddi oranda azaltırken, havadaki toksinleri ve parçacıkları da temizlemeye yardımcı olur.
Bölgedeki otoyol inşaatlarından etkilenen yabani hayat için doğal yaşam alanı bile oluşturur biyoçeşitliliğin korunması ve gelişmesine olanak sağlar.
Yol aydınlatmalarından çalılara kadar farklı özellikleriyle peyzaj, sürüş emniyetini de arttırır. Refüjlerdeki bitkiler, karşı yöndeki farların göz almasını engellerken, güneşin daha alçak olduğu doğu ve batı bölgelerindeki yoğun çalılar, parlak ışıktan kaynaklanan kazaları azaltarak sürüş emniyetine katkıda bulunabilir. Bitkisel tasarımın doğru kurgulanması ve uygulanması ile sürücü üzerinde sinyalizasyon etkisi de yapılabilirken , doğru uygulamalarla tünel girişleri viyadük giriş çıkışları gibi alanlarda sürücüleri uyarıcı etkisi vardır. Doğal ve başarılı bir peyzaj uygulaması keyifli ve güvenli bir seyahat sağlar.
Peyzaj tasarımı, özellikle yollar söz konusu olduğunda, şehir planlamasının hayati bir parçasıdır. Yolun ve etrafındaki banketin derinliği, bitkisel , topoğrafik veya yapay ses perdeleri trafik gürültüsünü ciddi şekilde azaltırken , suyun nasıl hareket edeceğini ve toprağın nasıl korunacağını da belirler. O nedenle peyzaj mimarlarının tasarım ve inşaat sürecine dahil olmaları elzemdir.
Yol Kenarlarına Ne Dikilebilir?
Yol kenarlarına dikilecek bitkileri bölgeye özgü bitkilerden seçmek birkaç nedenle iyidir. Bunlardan ilki, bu bitkilerin yerel koşullara hazırlıklı olmaları ve daha az toprak hazırlığı, daha az gübre, pestisit kullanımı ve genel olarak daha az bakım gerektirmeleridir. İkinci neden, mikroklimaya alışkın oldukları için kuraklığa dayanıklı olmaları ve düşen yağmur dışında fazla sulamaya ihtiyaç duymamalarıdır.
Ağaç ve çalı dikerken dikkate alınacak şeylerden biri de güneş ışığının yönüdür. Güneş, doğudan yükselip güneye geldiğinde en sıcak haline ulaşır; dolayısıyla buralardaki ağaçların yolun fazla ısınmasını engelleyecek kadar bol yapraklı olması gerekir. Aynı sebeple, süs bitkileri, güneş ışınlarının fazla güçlü olmadığı kuzey kısımlarda kullanılabilir. Bütün bunlara ek olarak, peyzajın orantısını korumak için yolun genişliği de dikkate alınmalıdır.
Yol kenarına dikilen bitkiler genellikle bol güneş ışığına ve mikroklimaya özgü sert hava koşullarına maruz kalsalar da görece dayanıklı oldukları için fazla bakım gerektirmezler. Akdeniz ve Orta Doğu otoyollarının refüjlerinde zakkum, biberiye ve ılgın bitkilerine bu kadar sık rastlanmasının sebebi, çiçeklerinin güzel, bitkilerinse yüksek ısıya ve az yağmura dayanıklı olmasıdır.
Bitki çeşitliliği, hem sürücüleri ve turistleri görsel olarak memnun etmek hem de yollara bir kimlik kazandırıp navigasyonu kolaylaştırmak açısından önemlidir. Otobanlarda ağaçlar ve çalılar çok hızlı görülüp geçildiğinden, toplu halde dikilip birkaç kilometrede bir değiştirilebilir
Otoyol Peyzajına Hangi Öğeler Dahildir?
Yol peyzajını tasarlarken estetik de önemli olmakla birlikte, yol emniyeti şüphesiz her şeyden daha önemlidir. Bu nedenle aydınlatmaların düzenli aralıklarla ve doğru yüksekliğe yerleştirilmesi gerekir. Böylece hem otoyollar aydınlatılmış hem de çalılar yola dikkat dağıtıcı gölgeler düşürmemiş olur. Tabelaların da doğru şekilde yerleştirilmesi ve ağaçlar tarafından örtülmemesi gerekir. Tabelaların etrafına ağaç dikildiyse, sürücülerin kullanım kolaylığı açısından bunların bakımlarının düzenli olarak yapılması gerekir.
Özellikle Fransa’daki dönel kavşaklar, yörelere ait kültür ve sanatı öne çıkaran harika tasarımlara sahiptir. Bu özelliği neden biz de kullanmayalım? Dönel kavşaklara çeşmeler ve heykeller yerleştirmek, peyzajınıza cazibe katmak ve gelip geçenlerin dikkatini çekmek için harika fırsatlardır.
Yeşil (Ekolojik) Köprü Nedir?
Yeşil köprüler, hayvanların otoyollarda ve işlek caddelerde karşıdan karşıya geçmesini sağlamanın akıllıca bir yoludur. İçinden otoyol geçen ormanlarda, bitkiler âlemi kadar hayvanlar âlemi de zarar görür. Hayvanların güvenle karşıdan karşıya geçmesini sağlamak için, yollara çalılarla ve ağaçlarla kaplı köprüler inşa edilebilir. Bunlara gübnümüzde ekolojik köprüler adı verilmektedir.
Sonuç
Karaoğlu Peyzaj olarak, yol ve otoyollarda peyzaj tasarımı, uygulaması ve bakımı alanında otuz yıllık tecrübeye sahibiz. Bu tecrübe, otoyol ve yol peyzajının yanısıra demiryolu, havalimanları gibi diğer ulaşım projelerini de içeriyor. Özel bir ekipman kullanarak yaptığımız hydroseeding ve hydromulching çalışmaları dahil daha önce yapmış olduğumuz projeleri görmek için galeri sayfalarımıza veya diğer blog yazılarımıza göz atabilirsiniz.
Karaoğlu'nda, yapısal ve bitkisel peyzaj özelliklerini harmanlamanın önemini anlarız ve tüm bunları peyzajınızda tasarlayıp uygulayacak uzmanlığa ve deneyime sahibiz. Önceki çalışmalarımızı görmek için galeri sayfalarımıza göz atın veya peyzaj tasarımı hakkında daha fazla bilgi için bu makaleye göz atın.